Omgaan met bronnen

Deze pagina heeft maar één doel, jou leren omgaan met bronnen. Als je je afvraagt wat een bron is? Heel simpel gezegd is een bron een plek waar je informatie vandaan haalt. Op deze pagina leer je hoe je je kunt wapenen tegen bronnen die incorrect nieuws verspreiden.

Informatie

Eigenlijk gaat deze website maar over één ding, informatie. Als je communicatie studeert leer je dat een zender een middel gebruikt om informatie naar de ontvanger te krijgen. Sinds de opkomst van het internet is het makkelijker om jouw informatie bij de ontvanger krijgen. Vanuit alle kanten komt informatie tot je, maar waarom eigenlijk al die informatie?

Communicatie

Om te kunnen begrijpen wat media is moeten we beginnen bij het begrip communicatie. Communicatie is het versturen van informatie van een zender naar een ontvanger via een middel. Dit zie je schematisch weergegeven in de onderstaande bron.

 

(Broeke, et al., 2016)

(Broeke, et al., 2016)

Communicatie is alleen niet altijd zo simpel, er zijn meerdere voorbeelden hoe communicatie anders kan verlopen.

Communicatie is ontzettend belangrijk in de samenleving, overal waar mensen met elkaar samen leven communiceert men. Het feit dat mensen zo goed met elkaar kunnen communiceren zorgt er zelfs voor dat mensen zo goed in grote groepen kunnen leven. Toch is communiceren niet altijd zo makkelijk als het lijkt. Want ook als je het niet wil, communiceer je toch.

Belangen

Het is altijd erg belangrijk om te checken waarom iemand iets naar je stuurt. Mensen die informatie verstrekken hebben daar altijd een bepaald belang bij.

Een belang is hetgeen dat een persoon wil bereiken. Door het geven van de informatie proberen ze jou op een bepaalde manier te beïnvloeden. Dit is niet altijd slecht, een belang kan ook goed zijn, maar iedereen heeft een belang. 

Als je naar reclame kijkt op tv is het heel duidelijk wat het belang is van de zender, namelijk jou iets verkopen! Toch vinden heel veel mensen het al lastig om hiermeer rekening te houden. Moet je nagaan hoe lastig dit wordt als dit niet direct duidleijk is.

Factchecken

Een betrouwbare bron gebruikt feiten, en geen meningen. Check dus altijd de cijfers goed. In een artikel kan staan: "ik merk dat het in Nederland onveiliger wordt." In dit voorbeeld is sprake van een mening, geen feit.

Hoe controleer je een bron?

Naast het goed kijken naar de belangen van een medium en feiten en meningen moet je ook goed kijken naar de bron zelf. Om te checken of een bron betrouwbaar is, is het natuurlijk goed om op je gevoel af te gaan. Iets wat te bizar voor woorden klinkt, of iets dat wel heel erg bizar klinkt, zal meestal niet waar zijn.

Daarnaast zijn er bepaalde bronnen waarvan je vooraf de betrouwbaarheid kunt benoemen. Zo weet je dat het nieuws op de website van de NOS over het algemeen betrouwbaar is, maar dat een onbekende nieuwssite gecheckt moet worden. Daarnaast weet je ook dat je op moet letten met plekken waar iedereen dingen kan schrijven in de anoniemiteit, zoals wikipedia.

Mocht je het toch niet zeker weten doorloop dan de volgende checklist.

1.Is de tekst objectief of niet?

Er is een verschil tussen de volgende (verzonnen) titels: "Criminaliteit in Amsterdam neemt toe met 1,2%." en "Amsterdam veel gevaarlijker door bizarre steiging criminaliteit." Bij de eerste is duidelijk spake van een feit en bij de andere wordt dit in een frame gezet.

2. Is er een bronvermelding aanwezig?

Als iemand iets beweerd, of bijvoorbeeld cijfers noemt, wordt er dan ergens gezet waar die cijfers vandaan komen? Natuurlijk is het dan goed om te checken of dit dan wel klopt of niet. 

3. Staat het nieuws ook op andere plekken?

Twijfel je nog steeds over een artikel of over informatie? Check dan gewoon of die inormatie ook ergens anders staan. Als er meerdere mediums zijn die het nieuws publiceren, dan is de kans dat het de waarheid is een stuk groter.

Oprdacht 1: Klopt het wel of klopt het niet?

Lees of bekijk de onderstaande nieuwsberichten en geef aan of het nieuws betrouwbaar is of niet.

Opdracht 2: De invloed van Nepnieuws

Nepnieuws heeft invloed, kies één van de onderstaande bronnen en geef een samenvatting van 10 regels.

 

Opdracht 3: Vaag of het fake is

Kijk eens naar het filmje hiernaast.

Betoog waarom dit fenomeen een probleem zou kunnen zijn en bedenk hiervoor een mogelijke oplossing.

 

(wil je hierover meer info? Bekijk ook het volgende. Is niet verplicht)

Opdracht 4: Hoe maak je nepnieuws?

Speel de volgende Game (klik hier)

Na afloop van je game omschrijf je in je Word-document welke 6 trucs je moet toepassen om Nepnieuws te creeëren. Geef daarnaast in de poll aan hoeveel volgers je hebt kunnen verzamelen.


Hoeveel volgers heb jij in het spel verzameld?